Zamienniki kawy – kto powinien unikać kawy?
Kawę ograniczać powinny szczególnie osoby, które odczuwają po jej spożyciu dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, osoby chorujące na refluks żołądkowo-przełykowy, osoby z chorobą wrzodową żołądka czy z chorobami zapalnymi jelit, dzieci oraz kobiety w ciąży. Są także osoby, które nie przepadają za smakiem kawy, ale potrzebują czegoś, co postawi je na nogi. Sprawdź, po co sięgać, by pobudzić organizm do działania.
Co pić zamiast kawy na pobudzenie? Poznaj najlepsze zamienniki
Zielona herbata
Od wielu lat, zielona herbata określana jest jako jeden z najzdrowszych napojów. Zgodnie z tradycyjną medycyną chińską uznawana była za lek, który poprawiał przepływ krwi, odtruwał organizm, wzmacniał odporność i uśmierzał ból. Do jej głównych substancji aktywnych, które korzystnie wpływają na zdrowie, zalicza się: polifenole, lipidy, alkaloidy, węglowodany i witaminy. Powszechnie znana jest ze swoich właściwości przeciwnowotworowych, przeciwstarzeniowych, przeciwzapalnych, ale również pobudzających i energetyzujących, dlatego zielona herbata będzie doskonałym zamiennikiem porannej kawy. Jedna filiżanka zielonej herbaty zawiera ok. 8-36 mg kofeiny, która działa stymulująco na centralny układ nerwowy, co przyśpiesza regenerację i zmniejsza uczucie zmęczenia1.
Wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, pomaga w redukcji zmęczenia, skraca czas potrzebny na zaśnięcie. Zawiera magnez, L-tryptofan, melatoninę, niacynę (wit. B3), ryboflawi...
Matcha
Kolejnym, równie dobrym, zamiennikiem kawy może być japońska odmiana zielonej herbaty – sproszkowana zielona herbata matcha. Swoje właściwości prozdrowotne zawdzięcza wysokiej zawartości substancji przeciwutleniających i przeciwzapalnych. Matcha ma wysoki potencjał antyoksydacyjny, który wynika ze znacznej zawartości katechin – związku fenolowego o korzystnym wpływie na zdrowie człowieka. Regularne spożywanie matchy, ze względu na jej potencjał antyoksydacyjny, zapobiega wielu chorobom oraz wspiera funkcje poznawcze2. Z tej herbaty można przygotować przepyszną matcha latte zarówno w wersji na ciepło, jak i na zimno – iced matcha latte, która idealnie pobudzi do działania w upalne dni.
Yerba mate
Yerba mate zyskała dużą popularność – nie tylko ze względów prozdrowotnych, ale również pobudzających, stając się substytutem kawy. Yerba mate zwana jest także herbatą paragwajską, parzona jest z wysuszonych, rozgniecionych liści (stanowiących około 95%) i łodyg (około 5%) ostrokrzewu paragwajskiego, który rośnie głównie w Ameryce Południowej. Suszone liście yerba mate zawierają około 200 substancji chemicznych, w tym: minerały, ksantyny, flawonoidy, antocyjany, procyjanidyny, kwasy fenolowe, rutyny i saponiny.
Yerba mate stosowana jest w celu zmniejszania uczucia zmęczenia i niepokoju czy wspomagania przemiany materii i stymulacji układu nerwowego. Jej spożywanie może być źródłem wielu cennych dla zdrowia składników mineralnych. Filiżanka naparu yerba mate zawiera podobną ilość kofeiny co filiżanka kawy – około 71,8 mg kofeiny, podczas gdy taka sama ilość cappuccino dostarcza ok – 86,8 mg kofeiny3.
Woda z imbirem i cytryna
Wystarczy kawałek imbiru i sok z cytryny, aby przygotować pyszny napar, który będzie doskonale nawadniał organizm – opcjonalnie można dodać odrobinę miodu. Napar z cytryną i imbirem zamiast porannej kawy to świetna opcja na rozpoczęcie dnia. Imbir dodany do wody będzie działał nie tylko rozgrzewająco, ale i pobudzająco. Szklanka ciepłej wody z cytryną i imbirem to dobry pomysł na pobudzenie zwłaszcza w jesienno-zimowe dni.
Wspiera prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.
Wspiera pamięć i koncentrację, usprawnia procesy uczenia się. Zawiera olej z ryb i olej z wiesiołka...
Polecany przy zaburzeniach funkcji poznawczych, demencji starczej, trudnościach w zapamiętywaniu, po...
Preparat zalecany w celu uzupełnienia codziennej diety w kwas alfa-liponowy.
Wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, pomaga w redukcji zmęczenia, skraca czas potrzebny na zaśni...
Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie kości, mięśni i układu nerwowego. Uzupełnia niedobór witamin D₁...
Zamienniki kawy – nie tylko napoje
Guarana
Guarana a właściwie Paullinia cupana to roślina o szerokim zastosowaniu w przemyśle spożywczym. Wykorzystywana jest jako środek aromatyzujący oraz źródło kofeiny. Najczęściej znajdziemy ją w napojach bezalkoholowych, energetyzujących, ale dostępna jest także w postaci sproszkowanej. Dodawana jest także do różnego rodzaju herbat, np. do yerba mate. Guarana może być dobrym zamiennikiem kawy (zawiera więcej kofeiny), ponieważ wykazuje działanie pobudzające, zwiększa umiejętność koncentracji i zapamiętywania. Można ją zatem dodać do śniadania, np. do domowego koktajlu, który z pewnością doda energii na cały dzień. Dodatkowo guarana przynosi wiele korzyści zdrowotnych, wykazuje działanie antyoksydacyjne oraz przeciwbakteryjne4.
Korzeń maca
Maca (Lepidium meyenii) stanowi tradycyjny element codziennej diety mieszkańców Peru. W żywności wykorzystuje się korzeń rośliny maca oraz najniższą część łodygi, którym przypisuje się wiele właściwości leczniczych. Roślina ta ma bardzo charakterystyczny zapach, który przypomina toffi oraz lekko pikantny smak. Korzeń maca stosowany jest po ususzeniu, namoczeniu i ugotowaniu, ale także w postaci pieczonej np. jako dodatek do owsianki czy pod postacią fermentowanego napoju maca chica. Na rynku dostępne są także suplementy diety w postaci kapsułek, proszku czy ekstraktów. Maca pobudza do działania i wzmacnia układ nerwowy, poprawia pamięć oraz koncentrację, dlatego jej dodatek do domowych owsianek czy koktajli może stanowić dobry zamiennik porannej kawy5.
Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej u mężczyzn. Kompleks biologicznie aktywnych substancji, astaksantyna oraz mio-inozytol chronią kom...
Gorzka czekolada
Ciemna czekolada zawiera również związki, które mogą pobudzać organizm tak samo jak kawa. Dzięki zwartości substancji o charakterze psychoaktywnym – kofeiny i teobrominy, pobudza ośrodkowy układ nerwowy. Gorzka czekolada (co najmniej 70% miazgi kakaowej) jest uważana za żywność funkcjonalną ze względu na jej właściwości przeciwcukrzycowe, przeciwzapalne i przeciwdrobnoustrojowe, które wynikają z wysokiej zawartości bioaktywnych związków flawonowych. Ciemna czekolada zawiera także tryptofan, związek, z którego powstaje serotonina (odpowiadająca za procesy pamięci, sen i dobry nastrój)6. Wystarczy dodać kostkę czekolady do porannego śniadania, by wzbogacić dietę w bioaktywne związki i pobudzić organizm do działania.
Jak jeszcze pobudzić organizm z rana do działania?
Sen
Abyśmy rano mieli energię do działania, bardzo ważne jest, aby sen był wystarczająco długi i odpowiedniej jakości. Warto zadbać o higienę snu, należy pamiętać o stałych godzinach zasypiania, ograniczeniu drzemek w ciągu dnia, odpowiednio zaciemnionym pomieszczeniu oraz o unikaniu telefonu przed snem. Jeśli nie zadbamy o podstawy zdrowego stylu życia, to nie pomoże nam żadna kawa lub inny zamiennik.
Aktywność fizyczna
Oprócz napojów z samego rana świetnie pobudza aktywność fizyczna. Nawet 10 min codziennej porannej aktywności może poprawić krążenie, podnieść ciśnienie krwi i dodać energii na resztę dnia.
Zimny prysznic
Zimny prysznic to idealne rozwiązanie na poranne pobudzenie zamiast kawy. Zimna woda powoduje naprzemienne zwężanie i rozszerzanie naczyń krwionośnych, co usprawnia krążenie. Dobrze sprawdzi się również jako forma regeneracji po intensywnej aktywności fizycznej.
Polecany przy zaburzeniach funkcji poznawczych, demencji starczej, trudnościach w zapamiętywaniu, powikłaniach po przebytych udarach i urazach, a także w przypadku chorób neur...
Źródła:
- Mancini E, Beglinger C, Drewe J, Zanchi D, Lang UE, Borgwardt S. Green tea effects on cognition, mood and human brain function: A systematic review. Phytomedicine. 2017 Oct 15;34:26-37.
- Kochman J, Jakubczyk K, Antoniewicz J, Mruk H, Janda K. Health Benefits and Chemical Composition of Matcha Green Tea: A Review. Molecules. 2020 Dec 27;26(1):85.
- Lutomski P, Goździewska M, Florek-Łuszczki M. Health properties of Yerba Mate. Ann Agric Environ Med. 2020 Jun 19;27(2):310-313.
- Torres EAFS, Pinaffi-Langley ACDC, Figueira MS, Cordeiro KS, Negrão LD, Soares MJ, da Silva CP, Alfino MCZ, Sampaio GR, de Camargo AC. Effects of the consumption of guarana on human health: A narrative review. Compr Rev Food Sci Food Saf. 2022 Jan;21(1):272-295.
- Grdeń, M., Gramza-Michałowska, A. (2017). Maca (Lepidium meyenii) – właściwości prozdrowotne. Nauka Przyr. Technol., 11, 1, 33–44.
- Katz DL, Doughty K, Ali A. Cocoa and chocolate in human health and disease. Antioxid Redox Signal. 2011 Nov 15;15(10):2779-811.