Zawiera innowacyjną formę żelaza i kwas foliowy, a do tego witaminy: C, B₂ i B₆. Składniki suplementu diety wspomagają prawidłową produkcję czerwonych krwinek i hemoglobiny or...
Czym jest kwas foliowy i za co odpowiada?
Kwas foliowy to organiczny związek chemiczny, znany inaczej jako witamina B9. Po raz pierwszy wytworzono go w 1914 r., pozyskując witaminę B9 z liści szpinaku. W żywności występuje ona pod postacią folianów. W nauce o żywieniu często zrównuje się ze sobą pojęcie kwasu foliowego i folianów, choć tych drugich wyodrębniono ponad 100 różnych form.
Kwas foliowy odgrywa bardzo istotną rolę w organizmie. Odpowiada za dojrzewanie komórek krwiotwórczych i nerwowych. Reguluje stężenie homocysteiny we krwi – a więc aminokwasu, którego podwyższony poziom zwiększa ryzyko takich chorób, jak: choroby naczyniowe, choroba Alzheimera, miażdżyca, udar mózgu.
Odpowiednia podaż kwasu foliowego jest też niezwykle istotna u kobiet planujących rodzinę oraz w ciąży, ponieważ redukuje ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej u płodu1.
Normy kwasu foliowego i badanie jego poziomu
Za prawidłowy poziom kwasu foliowego uważa się przedział od 1,8 do 9 ng/ml krwi, ale wytyczne są różne w zależności od płci i rodzaju sprzętu badawczego wykorzystywanego w laboratorium. Według wytycznych Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników rekomendowana dobowa dawka kwasu foliowego u kobiet wynosi od 400 do 800 mikrogramów, a w przypadku dodatniego wywiadu w kierunku wad cewy nerwowej nawet 4000 mikrogramów1.
Objawy niedoboru kwasu foliowego
Krótkotrwały niedobór kwasu foliowego wywołuje szereg objawów widocznych gołym okiem, jak chociażby:
- stany zapalne języka i warg;
- bladość skóry;
- wczesne siwienie włosów.
Pacjenci z niedoborem kwasu foliowego często zgłaszają problemy z zasypianiem, uczucie ciągłego zmęczenia, a także drażliwość i roztargnienie. Do najpoważniejszych objawów przewlekłego niedoboru kwasu foliowego zalicza się przede wszystkim:
- niedokrwistość megaloblastyczną – u jej podłoża leżą zaburzenia syntezy kwasów nukleinowych, jest częstym problemem u wcześniaków oraz u bliźniąt, jeżeli w czasie ciąży matka nie dostarczała wystarczająco dużych ilości folianów;
- wady cewy nerwowej – mogą prowadzić do rozszczepienia kręgosłupa, bezmózgowia, przepuklin mózgu i rdzenia kręgowego;
- hiperhomocysteinemia – podwyższony poziom homocysteiny prowadzi do wielu chorób (za normę uważa się przedział od 5 do 15 mikromoli na litr).
W literaturze zwraca się również uwagę na związek między niedoborami kwasu foliowego a zwiększonym prawdopodobieństwem rozwoju nowotworu jelita grubego, trzustki, macicy, jajnika czy płuc.
Jak dostarczyć kwas foliowy z pożywienia?
Kwas foliowy w ograniczonym stopniu może być syntezowany przez bakterie jelitowe, ale jest to ilość zbyt mała, aby zaspokoić zapotrzebowanie organizmu (zwłaszcza u kobiet planujących zajście w ciążę oraz spodziewających się dziecka). Dobrymi źródłami kwasu foliowego są przede wszystkim rośliny zielone:
Foliany występują również w drożdżach, produktach pełnoziarnistych, papryce, malinach oraz orzechach włoskich i arachidowych. Odzwierzęce źródła kwasu foliowego to m.in. sery dojrzewające, podroby oraz jaja (głównie żółtka)3.
Czy kwas foliowy jest równie ważny dla mężczyzn?
Choć kwas foliowy jest kojarzony głównie z płodnością u kobiet, jego suplementacja jest ważna także dla przyszłego taty. Witamina B9 jest niezbędna do prawidłowego przebiegu procesu spermatogenezy, czyli wytwarzania i dojrzewania plemników.
Który kwas foliowy wybrać?
Choć kwas foliowy jest obecny w wielu produktach żywnościowych, w rzeczywistości z dietą często dostarczamy go w zbyt małej ilości. Wynika to z bardzo wysokiej utraty folianów podczas obróbki termicznej produktów, a także ich wrażliwości na światło i obecność tlenu. Straty sięgają nawet 50-80%. Szacuje się, że zawartość kwasu foliowego w świeżych warzywach jest nawet o połowę większa niż w gotowanych. Przyswajalność kwasu foliowego z pożywienia tłumi również nikotyna, alkohol, stany zapalne układu pokarmowego oraz niektóre leki (np. niesteroidowe leki przeciwzapalne, antykoncepcja hormonalna oraz leki stosowane w leczeniu gruźlicy).
Wybierając suplementy z kwasem foliowym, warto postawić na preparaty o kompleksowym działaniu. Osoby, które chcą zadbać o swoją odporność i pozbyć się uczucia zmęczenia, powinny wybierać suplementy zawierające dodatkowo witaminy D3, B6 i B12. Z kolei mężczyźni planujący powiększenie rodziny, mogą zdecydować się na suplementy, które oprócz kwasu foliowego zawierają też cynk i selen.
Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej u mężczyzn. Kompleks biologicznie aktywnych substancji, astaksantyna oraz mio-inozytol chronią kom...
Warto zwrócić szczególną uwagę na jakość wybieranych suplementów. Najlepiej sprawdzą się preparaty o wysokim stopniu wchłaniania, jak sól glukozaminowa kwasu (6S)-5-metylotetrahydrofoliowego czy metylofolian wapnia. Dokładne informacje o składzie suplementu znajdują się na opakowaniu oraz w treści ulotki.
Zawiera inozytol. Składniki preparatu przyczyniają się do regulacji aktywności hormonalnej.
Źródła:
- https://www.mp.pl/pacjent/dieta/zasady/157302,kwas-foliowy-i-jego-znaczenie-dla-zdrowia [dostęp: 29.11.2023 r.];
- Gaszyńska J.; Kwas foliowy – Rola i zasadność suplementacji u różnych grup pacjentów; Praca poglądowa w ramach specjalizacji z farmacji aptecznej; Poznań 2018;
- Kapka-Skrzypczak L. i in.; Kwas foliowy – skutki niedoboru i zasadność suplementacji; Medycyna Ogólna i Nauki o Zdrowiu 2012; tom 18; nr 1; str. 65-69.