- Zasady udzielania pierwszej pomocy oraz konieczność posiadania apteczki pierwszej pomocy i znajomości podstawowych procedur ratunkowych są kluczowe w przypadku sytuacji nagłych, takich jak złamania, skaleczenia czy zatrucia.
- W przypadku wystąpienia takich sytuacji należy umiejętnie reagować oraz wezwać odpowiednią pomoc.
- Istotne jest także posiadanie świadomości i umiejętności reagowania w sytuacjach, które mogą zagrażać zdrowiu i życiu.
- Więcej podpowiedzi dotyczących zdrowia i bezpieczeństwa znajdziesz na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Pierwsza pomoc przedmedyczna – ogólne zasady
Zawsze przy udzielaniu pierwszej pomocy, najważniejsze jest Twoje bezpieczeństwo. Jeśli otoczenie mu zagraża (np. wokół jest pożar), nie podchodź. Wezwij odpowiednie służby i poczekaj na ich przybycie. Jeśli masz taką możliwość, odciągnij poszkodowanego od niebezpieczeństwa.
Oceń stan poszkodowanego. Sprawdź, czy jest przytomny i czy oddycha. Od tego zależy dalsze postępowanie. Jeśli poszkodowany nie oddycha, wezwij karetkę, a także niezwłocznie rozpocznij resuscytację krążeniowo-oddechową (RKO).
Nie musisz pomagać samodzielnie. Zawołaj kogoś z przechodniów/gapiów. Wytypuj konkretne osoby, np. pan w żółtej kurtce, pani z plecakiem. Ogólna prośba rzucona w przestrzeń może nie przynieść efektu.
Jak wykonać RKO? Przeczytaj więcej na Zdrowych Rozwiązaniach: Pierwsza pomoc – to musisz wiedzieć! Pozycja boczna ustalona, RKO, AED, wezwanie pogotowia.
Krwotok z nosa – pierwsza pomoc
Poszkodowany powinien usiąść i pochylić głowę do przodu. W ten sposób nie będzie połykał napływającej do ust krwi, co mogłoby spowodować zadławienie lub wymioty. Poleć mu uciskanie skrzydełek nosa przez ok. 10 minut.
W międzyczasie możesz zastosować zimny okład na kark i czoło. Wykorzystaj dowolną tkaninę, np. chustkę czy ręcznik nasączone zimną wodą.
Kiedy wezwać pogotowie?
- Jeśli krwotok jest silny i nie ustępuje w ciągu 15-20 minut (mimo wykonania powyższych czynności).
- Jeśli poszkodowany doznał urazu głowy lub szyi.
- Jeśli poszkodowany ma zaburzenia świadomości.
Oparzenia – pierwsza pomoc
Oparzoną część ciała należy szybko schłodzić, najlepiej pod bieżącą wodą w temperaturze pokojowej (ok. 20॰C). Powinno to trwać 10-20 minut.
Jeśli poparzeniu uległa dłoń, zdejmij z niej biżuterię, zanim ręka spuchnie. Następnie oparzenie zabezpiecz jałowym opatrunkiem. Nie nakładaj na nie żadnych maści ani pianek. Paradoksalnie zatrzymują one ciepło w ranie, a to właśnie jest dla niej najgorsze. Poszkodowany w razie silnego bólu powinien zażyć lek przeciwbólowy.
Kiedy wezwać pogotowie?
- Jeśli oparzeniu uległy drogi oddechowe.
- Jeśli oparzenie jest rozległe.
Suchy spray na rany, otarcia, niewielkie oparzenia, skaleczenia skóry. Przyśpiesza gojenie, łagodzi i koi.
Pierwsza pomoc przy omdleniach
Jeśli widzisz, że ktoś traci świadomość, zabezpiecz go przed upadkiem. Samo omdlenie na ogół nie jest niebezpieczne. Za to uderzenie głową w coś twardego może wyrządzić wiele dodatkowych szkód.
Jak wygląda pierwsza pomoc przy omdleniu? Ułóż poszkodowanego na plecach i unieś mu nogi powyżej tułowia. Połóż na szyi i głowie zimne okłady. W ciągu kilku minut powinien dojść do siebie.
Kiedy wezwać pogotowie?
- Jeżeli utrata świadomości się przedłuża.
- Jeżeli poszkodowany odzyskał przytomność, ale jest splątany, tzn. jest z nim zaburzony kontakt.
Zawał serca – pierwsza pomoc
Jak rozpoznać zawał serca? Do najczęstszych objawów należą:
- ból w klatce piersiowej, który może promieniować do rąk, brzucha czy pleców,
- ból i zawroty głowy,
- nudności i wymioty,
- duszność,
- zimne poty,
- osłabienie.
W przypadku zawału serca pierwsza pomoc polega na jak najszybszym wezwaniu pogotowia. Poszkodowany powinien usiąść lub przyjąć pozycję półleżącą i nie ruszać się do przyjazdu karetki.
Jeśli masz przy sobie kwas acetylosalicylowy, podaj choremu dawkę od 150 do 300 mg. Najlepsze są tabletki niepowlekane, ale jeśli posiadasz tylko powlekane, również możesz je podać. Poszkodowany powinien dokładnie pogryźć tabletki, żeby substancja zaczęła działać szybciej.
Wspomaga prawidłowe funkcjonowanie naczyń krwionośnych. Zawiera: ekstrakt z ruszczyka kolczastego, ekstrakt z nasion kasztanowca, bromelainę, wit. C (kwas L-askorbinowy) i rut...
Pierwsza pomoc przy zadławieniu
Wyróżnia się dwa typy zadławień – częściowe (przepływ powietrza jest zachowany) lub całkowite (nie można oddychać).
W przypadku zadławienia częściowego zachęć poszkodowanego do kaszlu. Ustaw go w sprzyjającej pozycji, tzn. pochylenie do przodu, ręce oparte o stół. Obserwuj poszkodowanego – często intensywny kaszel pozwala pozbyć się ciała obcego z dróg oddechowych. Nie poklepuj go po plecach ani nie zachęcaj do ponoszenia rąk w górę.
A co jeśli doszło do zadławienia całkowitego? Połóż lewą rękę na klatce piersiowej poszkodowanego, prawą pochyl go do przodu. Następnie wykonaj 5 energicznych uderzeń otwartą dłonią między łopatki. Staraj się uderzać kłębem – to obszar między kciukiem a nadgarstkiem. Jeśli jesteś leworęczny/a, wykonaj powyższe czynności odwrotnie.
W przypadku niepowodzenia spróbuj wykonać manewr Heimlicha. Stań za poszkodowanym i obejmij go pod pachami. Zwiń lewą dłoń w pięść i umieść ją pomiędzy pępkiem a początkiem mostka. Prawą dłoń połóż na lewej i mocno pociągnij ręce do siebie. Powtarzaj ten ruch do usunięcia ciała obcego lub dopóki poszkodowany nie straci przytomności.
Kiedy wezwać pogotowie?
- Jeśli doszło do zadławienia całkowitego i powyższe działania nie przyniosły skutku. Po wezwaniu kontynuuj chwyt Heimlicha.
Udar cieplny – pierwsza pomoc
Upalne lato sprzyja udarom. Objawy udaru to:
- zaczerwieniona i gorąca skóra, bez potu,
- przyspieszone bicie serca,
- splątanie,
- wymioty,
- trudności z chodzeniem,
- drgawki.
Jak pomóc poszkodowanemu? Pierwsza pomoc polega na jak najszybszym schłodzeniu jego ciała. Zdejmij nadmiar odzieży, umieść go w klimatyzowanym pomieszczeniu, wachluj, spryskaj chłodną wodą. Możesz przyłożyć zimny okład na szyję i w zgięcia ciała – pachy, pachwiny. Następnie niezwłocznie wezwij pogotowie. Możesz dodatkowo podać do picia chłodną wodę lub elektrolity.
Pamiętaj, że udzielanie pierwszej pomocy w stanie nagłego zagrożenia zdrowotnego to Twój obowiązek. Jeśli jednak w miejscu zdarzenia grozi Ci niebezpieczeństwo, wystarczy zadzwonić pod 112. Nie bój się popełnić błędu – nie poniesiesz za niego odpowiedzialności. Każda pomoc jest lepsza, niż jej brak.
Dextin jest lekiem przeciwbólowym z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ). Jest stosowany do krótkotrwałego, objawowego leczenia ostrego bólu o nasileniu łagodnym do umiarkowanego, np. ostrego bólu mięśni lub stawów, bolesnego miesiączkowania, bólu zębów. Lek Dextin jest przeznaczony do stosowania u osób dorosłych. Roztwór do ustny, można przyjąć bezpośrednio z saszetki lub po wymieszaniu zawartości saszetki w szklance wody
Źródła:
- Postępowanie przy zadławieniu. Główny Inspektorat Sanitarny | https://www.gov.pl/web/gis/postepowanie-przy-zadlawieniu
- Sposób udzielania pierwszej pomocy w wybranych nagłych wypadkach. Ministerstwo Zdrowia | https://www.gov.pl/web/zdrowie/sposob-udzielania-pierwszej-pomocy-w-wybranych-naglych-wypadkach
- Tuszyński, P. K. (Red.). (2021). Pierwsza pomoc okiem farmaceuty. Wydawnictwo Farmaceutyczne.