- Tanatofobia (lęk tanatyczny), czyli strach przed śmiercią, może pojawić się w każdym wieku i utrudniać codzienne funkcjonowanie.
- Lęk przed śmiercią może mieć różne źródła i przyczyny, ale najważniejsze jest uświadomienie sobie, że go doświadczamy. Istnieją strategie, które pozwolą nam go zaakceptować i zminimalizować.
- Więcej artykułów z zakresu psychologii znajdziesz na Zdrowych Rozwiązaniach >>>
Wspiera funkcjonowanie układu nerwowego, pomaga w redukcji zmęczenia, skraca czas potrzebny na zaśnięcie. Zawiera magnez, L-tryptofan, melatoninę, niacynę (wit. B3), ryboflawi...
Czym jest tanatofobia?
Tanatofobia to nie tylko strach przed samą śmiercią, ale także przed myślami o niej, procesem umierania czy postrzeganiem związanych z nią zjawisk. Może być związana z obawami przed śmiercią najbliższych. Objawy tanatofobii różnią się w zależności od osoby, ale mogą obejmować: paniczne ataki lęku, unikanie myśli o śmierci czy np. zaburzenia snu.
Często tanatofobia ma swoje źródło w lęku przed nieznanym, strachem przed utratą kontroli, separacją od bliskich czy też nierozwiązaniem kwestii życiowych. Powodem rozwoju tanatofobii bywają też postawy rodziców, którzy sami są przepełnieni lękiem i obawami, czego dają wyraz w różnych komunikatach i ograniczeniach nakładanych na dziecko.
Doświadczenie wczesnej straty bliskiej osoby – np. matki, ojca lub któregoś z dziadków – może wywrzeć ogromny wpływ na dziecko i zaszczepić w nim lęk przed śmiercią swoją i bliskich. Dzieje się tak, ponieważ doświadcza ono zachwiania bezpieczeństwem na bardzo wczesnym etapie życia.
Tanatofobia może być również spowodowana traumatycznymi przeżyciami związanymi ze śmiercią w przeszłości. Bywa, że pojawia się w momencie doświadczania kryzysów rozwojowych związanych z wiekiem – np. wiekiem średnim, przechodzeniem na emeryturę, wyprowadzaniem się dzieci z domu lub w momencie doświadczenia śmierci przyjaciół czy rodziny.
Osoba zmagająca się z tanatofobią może doświadczać problemów ze względu na swój lęk – np. z obawy przed bakteriami unikać wizyt w przychodniach i szpitalach. Może ograniczyć wychodzenie z domu, korzystanie z komunikacji publicznej czy lataniem samolotem. Lęk przed utratą życia może wykluczać z satysfakcjonujących kontaktów z innymi osobami.
Czy lęk przed śmiercią zawsze jest zły?
Lęk przed śmiercią jest wpisany w ludzką egzystencję. Każdy z nas kiedyś odejdzie. Jednocześnie we współczesnej kulturze, która gloryfikuje młodość i w której o śmierci się nie rozmawia – temat starości, odchodzenia i umierania staje się tabu.
Doświadczanie lęku przed śmiercią nie musi być jedynie patologicznym zaburzeniem. Przy niewielkim nasileniu może być okazją do weryfikacji i zadania sobie pytań: „Czy żyję takim życiem, jakim chcę żyć?”, „Czy będę żałować, że nie zrobiłam(-em) czegoś przed śmiercią?”, „Co jest dla mnie naprawdę ważne?”.
Spotkanie z własnym lękiem i sprawdzenie, jakie niesie treści, może być okazją do wprowadzenia w swoje życie istotnych zmian, które spowodują jego lepszą jakość i dadzą większą satysfakcję.
Lęk przed śmiercią bliskich osób
Nerwica, a zwłaszcza lęk przed śmiercią bliskich, może być ogromnym obciążeniem emocjonalnym dla osób, które zmagają się z tą chorobą.
Osoby cierpiące na nerwicę często doświadczają przewlekłego lęku przed utratą bliskich, co może prowadzić do wzmożonego poczucia niepokoju, panicznych ataków oraz stałego poczucia zagrożenia. Ta obsesyjna troska o zdrowie i bezpieczeństwo najbliższych może zdominować myśli i działania jednostki, znacząco wpływając na jej codzienne funkcjonowanie oraz relacje interpersonalne. Dlatego ważne jest, aby osoby z nerwicą otrzymywały wsparcie i profesjonalną pomoc terapeutyczną, aby nauczyć się radzenia sobie z lękiem i odzyskać spokój psychiczny.
Lęk przed śmiercią bliskich osób może powodować, że w celu odzyskania poczucia kontroli dana osoba będzie np. zabraniać wychodzić dzieciom na plac zabaw czy wyjeżdżać na wycieczki szkolne. W przypadku partnerów, spóźnienie lub wyjście wieczorem może być dla osoby doświadczające tanatofobii sytuacją stresującą, a nawet wręcz kryzysową, jeśli pojawi się atak paniki i katastroficzne myśli o stracie bliskiej osoby.
Jak pokonać lęk przed śmiercią?
Pokonanie tanatofobii może być trudne, ale jest możliwe. Oto kilka strategii, które mogą pomóc.
Uświadomienie sobie lęku
Pierwszym krokiem w radzeniu sobie z tanatofobią jest zrozumienie swoich uczuć i myśli związanych ze śmiercią. Uświadomienie sobie lęku może pomóc w jego kontrolowaniu i zarządzaniu nim.
Rozmowy z bliskimi
Dzielenie się swoimi obawami z bliskimi może mieć znaczenie terapeutyczne. Może to pomóc w zrozumieniu, że nie jest się samemu w swoich lękach i otworzyć drogę do wsparcia emocjonalnego. To także sposób na wzmocnienie więzi międzyludzkich i budowanie większej satysfakcji z życia dzięki poczuciu bliskości.
Terapia tanatofobii
Wiele osób korzysta z terapii psychologicznej, aby radzić sobie z tanatofobią. Terapeuta może pomóc w identyfikacji i zrozumieniu przyczyn lęku oraz w opracowaniu skutecznych strategii radzenia sobie z nim. W trakcie psychoterapii klient razem z terapeutą przygląda się treści lęku, temu, jaką pełni funkcję w życiu oraz pomaga dobrać i wdrożyć strategie, które redukują lęk i pomagają sobie z nim radzić, aby lepiej funkcjonować w różnych rolach. Kiedy lęk staje się zbyt duży i rozwijają się zaburzenia lękowe, warto skonsultować się z psychiatrą, który może zaproponować leczenie farmakologiczne.
Praca nad akceptacją
Akceptacja faktu, że śmierć jest naturalną częścią życia, może pomóc w zmniejszeniu lęku. Ćwiczenia skupione na uważności i doświadczaniu chwili obecnej, mogą być szczególnie pomocne w przyjmowaniu obecności śmierci.
Pogląd na życie
Skupienie się na życiu i jego wartościach może pomóc w zmniejszeniu lęku przed śmiercią. Rozwój osobisty, budowanie relacji, realizowanie marzeń – to wszystko może przyczynić się do poczucia spełnienia i zadowolenia.
Tanatofobia, czyli lęk przed śmiercią, może być trudnym doświadczeniem, które wpływa na jakość życia i codzienne funkcjonowanie. Jednak istnieją różne strategie, które mogą pomóc w radzeniu sobie z tym lękiem. Warto podjąć wysiłek, aby zrozumieć swoje uczucia i myśli związane ze śmiercią oraz szukać wsparcia tam, gdzie jest to potrzebne, by móc cieszyć się pełnią życia bez ciężaru lęku.
Wsparcie w problemach ze słuchem, zwłaszcza szumów usznych. Ułatwia zasypianie. Kompleksowe połączenie ekstraktu z miłorzębu japońskiego, nasion gryki, witaminy B₁₂, B₆, B₂, B...
Źródła:
- Binnebesel J., Formella Z., Katolyk H. Doświadczenie penthosu, czyli próba uporządkowania pojęcia lęku tanatycznego, Medycyna Paliatywna, 2018; 10(3), s. 145-149.
- Guzowski A., Krajewska-Kułak E., Bejda G. (red. praca zbiorowa), Kultura śmierci, kultura umierania, tom I, wydanie I, Białystok, 2016.